Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy (AMLD) wprowadziły znaczące zmiany w podejściu do zarządzania ryzykiem związanym z tą działalnością. Od AMLD4 do AMLD7 obserwujemy wyraźny przesun w kierunku bardziej holistycznego i proaktywnego systemu.
AMLD4: Ustanowienie podstaw
AMLD4 wprowadził koncepcję „holistycznego podejścia opartego na ryzyku” do przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Oznacza to odejście od wyłącznie regulowanego systemu i uznanie, że ryzyka związane z tymi działaniami nie są jednolite. Dyrektywa zachęca do stosowania ukierunkowanych środków w oparciu o ocenione ryzyka.
Kraje członkowskie zostały zobowiązane do przeprowadzenia ocen ryzyka w celu zidentyfikowania, zrozumienia i złagodzenia swoich specyficznych zagrożeń związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Te oceny stanowią podstawę do dostosowania krajowych systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz efektywnego przydzielania zasobów.
AMLD4 podkreśla znaczenie dzielenia się wynikami ocen ryzyka między podmiotami zobowiązanymi, aby informować ich własne procesy zarządzania ryzykiem. Zachęca również do dzielenia się wynikami między państwami członkowskimi, Komisją i odpowiednimi organami nadzorczymi, aby wspierać wspólne zrozumienie zagrożeń.
Dyrektywa wprowadziła również pojęcia uproszczonych i wzmocnionych środków należytej staranności wobec klienta (CDD), umożliwiając elastyczność w zależności od ocenionego ryzyka klienta lub transakcji.
AMLD7: W kierunku ujednoliconego i proaktywnego systemu
AMLD7 zachowuje podstawowe zasady podejścia opartego na ryzyku z AMLD4, ale znacznie zwiększa wymagania. Nakłada obowiązek przeprowadzenia bardziej kompleksowej oceny ryzyka krajowego, obejmującej nie tylko pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu, ale także ryzyka związane z niestosowaniem i obchodzeniem wszystkich ukierunkowanych sankcji finansowych przyjętych na poziomie Unii. Odzwierciedla to zmieniający się krajobraz przestępczości finansowej i potrzebę bardziej zintegrowanego podejścia do zarządzania ryzykiem.
Dyrektywa promuje większą przejrzystość, wymagając od państw członkowskich publikowania podsumowań swoich krajowych ocen ryzyka. Wprowadza również wymóg raportowania przez państwa członkowskie skuteczności ich systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, zwiększając odpowiedzialność i umożliwiając bardziej oparte na danych podejście do zwalczania przestępczości finansowej. Jest to znaczący rozwój w stosunku do przepisów dotyczących wymiany informacji w AMLD4.
AMLD7 umożliwia organom nadzorczym przyjęcie bardziej proaktywnego podejścia do nadzoru. Są one zobowiązane do przeprowadzania regularnych ocen ryzyka podmiotów zobowiązanych, uwzględniając czynniki takie jak profile klientów, produkty i ryzyka geograficzne. Organy nadzorcze są również zobowiązane do wymiany informacji z jednostkami informacji finansowej (FIU), zwiększając ogólną skuteczność działań w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Charakterystyczną cechą AMLD7 jest jej skupienie się na harmonizacji praktyk przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w całej UE oraz scentralizowaniu nadzoru. Jest to widoczne w utworzeniu Urzędu ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (AMLA), czego nie było w AMLD4.
Zmiany w wymaganiach i oczekiwaniach
Ewolucja od AMLD4 do AMLD7 odzwierciedla znaczący przesun w podejściu UE do przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, przechodząc od podstawowego, opartego na ryzyku systemu do bardziej ujednoliconego, proaktywnego i scentralizowanego.
Państwa członkowskie są zobowiązane do nie tylko oceny, ale także skutecznego zarządzania swoimi ryzykami związanymi z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Oczekuje się od nich większej przejrzystości, odpowiedzialności i koordynacji w swoich krajowych podejściach.
Podmioty zobowiązane są również objęte większymi oczekiwaniami dotyczącymi proaktywnej identyfikacji, oceny i łagodzenia ryzyka. Są one również podlegają bardziej rygorystywnemu nadzorowi i stają w obliczu większej kontroli w swoich działaniach w zakresie zgodności z przepisami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Podsumowując, AMLD7 stanowi znaczący krok naprzód w umacnianiu walki UE z przestępczością finansową. Buduje na fundamencie ustanowionym przez AMLD4, udoskonalając podejście oparte na ryzyku i wprowadzając środki mające na celu zapewnienie większej harmonizacji, proaktywnego nadzoru i skutecznej wymiany informacji w całej UE.
